Niedrobnokomórkowy rak płuca

Co to jest rak płuca?

Rak płuca charakteryzuje się niekontrolowanym wzrostem nieprawidłowych komórek wewnątrz płuca. Istnieją dwie główne postacie raka płuca:

• niedrobnokomórkowy rak płuca (NDRP),
• drobnokomórkowy rak płuca (DRP).

Niedrobnokomórkowy rak płuca jest najczęstszą postacią nowotworu i stanowi około 85% wszystkich przypadków choroby¹.

Częstość występowania

• Rak płuca jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym na całym świecie. Każdego roku rozpoznawanych jest ponad 1,3 mln nowych przypadków tej choroby².
• Rak płuca jest najczęściej występującym nowotworem w Polsce – każdego roku zapada
  na niego około 21 tysięcy osób. W 2007 r. nowotwór płuc zdiagnozowano u 14 659 mężczyzn, co stanowi blisko 75% wszystkich zachorowań na raka płuca³.
• Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), rak płuca jest główną przyczyną zgonów
  z powodu chorób nowotworowych wśród kobiet i mężczyzn na całym świecie².
• Każdego dnia na świecie z powodu raka płuca umiera ponad 3 000 osób².
• Rak płuca jest najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów złośliwych. W 2006 r. rak płuca spowodował śmierć 334 800 chorych w  Europie, co stanowi 19,7% wszystkich zgonów z powodu raka⁴.
• W 2007 r. z powodu raka płuca zmarło w Polsce ponad 22 000 osób (16 665 mężczyzn
  i 5 552 kobiety)³.

Objawy

Objawy niedrobnokomórkowego raka płuca są mało specyficzne i pojawiają się najczęściej dopiero
w zaawansowanym stadium choroby, co utrudnia jej wykrywanie i skuteczne leczenie.

Najczęstsze objawy raka płuca to:

• Duszność/lub świszczący oddech⁵,
• Przewlekły kaszel⁵ i/lub nawracające zapalenia oskrzeli⁶,
• Chrypka, ból w klatce piersiowej⁵,
• Krwioplucie
• Utrata masy ciała i apetytu bez konkretnej przyczyny⁵.

Czynniki ryzyka

• Palenie tytoniu – związane jest z ok. 80-90% przypadków raka płuca⁷,
• Palenie bierne – prawdopodobieństwo rozwoju raka płuca u partnerów osób palących tytoń        jest większe o 20%⁸. Ponadto szacuje się, że palenie bierne powoduje ok. 25% NDRP u osób       niepalących⁷,
• Rozpoznanie choroby w rodzinie⁹,
• Ekspozycja na azbest i radon⁵.

Postępowanie w niedrobnokomórkowym raku płuca

Metody leczenia różnią się w zależności od rodzaju i stopnia zaawansowania nowotworu – jego wielkości, umiejscowienia, rozprzestrzeniania się oraz ogólnego stanu zdrowia chorego i obecności innych chorób. Barierą w leczeniu niedrobnokomórkowego raka płuca jest nadal zbyt późne rozpoznawanie choroby. U ponad 60% chorych, w momencie rozpoznania stwierdza się zaawansowane stadium choroby, gdy nowotwór jest już nieoperacyjny lub wystąpiły przerzuty
do innych narządów. Z tego powodu w Polsce operacyjnie leczonych jest jedynie 15-20% chorych.
Na chemioterapię stosowaną w pierwszym rzucie leczenia pozytywnie odpowiada zaledwie 20-40% pacjentów. Pomimo zastosowania chemioterapii, od chwili rozpoznania niedrobnokomórkowego raka płuca pięć lat przeżywa mniej niż 5% chorych, a większość osób umiera w czasie 12 miesięcy.

Podstawowe metody leczenia chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca to:

• Leczenie chirurgiczne i radioterapia mająca ma celu wyleczenie choroby: stosuje się
  je we wczesnych, zlokalizowanych stadiach choroby, kiedy rak nie rozprzestrzenił się
  do sąsiednich tkanek. Aż do 70% chorych na NDRP leczonych we wczesnym stadium przeżywa przynajmniej pięć lat od chwili postawienia diagnozy.
• Chemioterapia: większość przypadków NDRP jest rozpoznawana w stadium
  zaawansowanym⁷, gdy rak rozprzestrzenił się do sąsiednich tkanek lub innych części ciała
  i nie może być usunięty chirurgicznie – w tym przypadku stosuje się chemioterapię. Pomimo tego leczenia, mniej niż 5% chorych na zaawansowanego NDRP poddanych chemioterapii przeżywa pięć lat, natomiast większość umiera w czasie 12 miesięcy.
• Leczenie inhibitorem kinezy tyrozynowej HER-1/EGFR: Erlotynib (Tarceva^®) jest celowanym lekiem doustnym blokującym EGFR stosowanym w leczeniu drugiej linii, który przynosi udowodnione i znaczące korzyści w zakresie przeżycia i łagodzenia objawów
  u chorych z zaawansowanym rakiem płuca, bez powodowania działań ubocznych związanych z chemioterapią. Erlotynib różni się od konwencjonalnych chemioterapii i, jak wykazano, blokuje wzrost komórek nowotworowych poprzez oddziaływanie bezpośrednio na białko ludzkiego receptora naskórkowego czynnika wzrostu (HER-1/EGFR).
• Leczenie anty-VEGF: Bewacyzumab (Avastin^®) jest substancją hamującą angiogenezę, która blokuje aktywność czynnika wzrostu śródbłonka naczyń (VEGF, ang. vascular endothelial growth factor) – białka pobudzającego wzrost, przeżycie i naprawę naczyń krwionośnych wewnątrz i w otoczeniu guza nowotworowego. Hamując działanie VEGF, Avastin^® pozbawia guzy zaopatrzenia w krew, która jest niezbędna do ich wzrostu i rozprzestrzeniania się
  w organizmie. Avastin^® jest pierwszą terapią anty-VEGF wydłużającą życie chorych
  na NDRP uprzednio nieleczonych z powodu zaawansowania choroby¹⁰.

Barbara Wasyl
Publicis Consultants Rowland
www.rowland.pl

Bibliografia

1. Parkin MD et. al Global Cancer Statistics, 2002. CA Cancer J. Clin 2005; 55-74-108. Allen J. et. al. Neodjuvant     Chemotherapy in Stage III NSCLC J. Natl. Compr. Canc. Net. 2008 6(3):285-93
2. Kamangar F, et al. Patterns of cancer incidence, mortality, and prevalence across five continents: defining priorities
   to reduce cancer disparities in different geographic regions of the world. J Clin Oncol, 2006; 24: 2137-50.
3. Raporty na podstawie danych Centrum Onkologii, Warszawa, 2007
4. Ferlay J, et al. Estimates of the cancer incidence and mortality in Europe in 2006. Ann Oncol, 2007; 18: 581-92.
5. Stewart BW and Kleihues P. World Cancer Report. IARC Press, Lyon, pp.183-87, 2003.
6. Al-Wadei HA, et al. PKA-dependent growth stimulation of cells derived from human pulmonary adenocarcinoma
   and small airway epithelium by dexamethasone.  Eur J Cancer, 2005; 41: 2745-53.
7. Wilking N and Jonsson B. A Pan-European comparison regarding patient access to cancer drugs. Karolinska  Institute in collaboration with Stockholm School of Economics, Stockholm, Sweden, 2005.
8. Dobson R. Exposure to spouse’s smoking increases risk of lung cancer by over 20%. BMJ, 2004; 10: 328:70.
9. Amos CI, et al. Is there a genetic basis for lung cancer susceptibility? Recent results in Cancer Research, 1999;
   151: 3-12
10. Sandler A, et al. Paclitaxel-Carboplatin alone or with Bevacizumab for non-small-cell lung cancer. N. Engl J Med,  2006;  355; 2542-50q